कर्णाच्या भावविश्वाचं चित्रण करणारी कांदबरी –मृत्यूजंय

"मृत्युंजय" ही शिवाजी सावंत यांनी लिहिलेली मराठी कादंबरी आहे, जी महाभारतातील कर्णाच्या जीवनावर आधारित आहे. ही कादंबरी कर्णाच्या जीवनाच्या विविध पैलूंवर प्रकाश टाकते आणि त्याच्या संघर्षमय जीवनाची कथा सांगते. कर्णाच्या दृष्टीकोनातून लिहिलेल्या या कथेच्या माध्यमातून लेखकाने समाजातल्या विषमतेविरुद्धचा त्याचा लढा, त्याची दुःखे, त्याच्या नैतिकता आणि त्याचे विचार यांचा सखोल अभ्यास केला आहे.

कथानक:

"मृत्युंजय" कादंबरी सात भागांमध्ये विभागली आहे, आणि त्यामध्ये कर्णाच्या जीवनाचे विविध टप्पे उलगडण्यात आले आहेत. कादंबरीत मुख्यतः कर्णाचा संघर्ष, त्याचे दानवीरपण, त्याची मैत्री, त्याचे राजनिष्ठा आणि त्याच्या आयुष्यातल्या विविध घटना यांचा समावेश आहे.

कर्णाला जन्मतःच समाजाने नाकारले, कारण त्याच्या जन्माची गोष्ट गुप्त ठेवली गेली होती. सूर्यदेवाचा पुत्र असूनही त्याला समाजात स्थान मिळाले नाही. त्याच्या अंगावर कवच कुंडले असतानाही तो आपल्या जन्माच्या सत्यामुळे अपमानित होत राहिला. मात्र त्याने स्वतःच्या सामर्थ्याने आणि निष्ठेने आपली ओळख निर्माण केली.

कर्णाच्या जीवनातील मोठी घटना म्हणजे त्याची दुर्योधनाशी मैत्री. दुर्योधनाने कर्णाला स्वीकारले, आणि कर्णाने त्याला आपल्या मित्र म्हणून आपले जीवन समर्पित केले. दुर्योधनासाठी कर्णाने अनेक मोठे त्याग केले. कादंबरीत कर्णाच्या मैत्रीला, त्याच्या निर्णयांना आणि त्याच्या भावनात्मक संघर्षांना मोठे स्थान आहे.

साहित्यिक वैशिष्ट्ये:

शिवाजी सावंत यांनी "मृत्युंजय" मध्ये कर्णाच्या भावनात्मक प्रवासाला खूप सुंदर शब्दात मांडले आहे. त्याच्या विचारसरणीचा आणि निर्णयांचा खोलवर अभ्यास केला आहे. लेखकाने महाभारतातील इतर पात्रांच्या भूमिकाही या कथेच्या माध्यमातून उलगडल्या आहेत, ज्यामुळे कादंबरी अधिक व्यापक आणि प्रभावी बनते.

निष्कर्ष:

"मृत्युंजय" कादंबरीतून कर्णाचा जीवनसंघर्ष, त्याची मानवी प्रवृत्ती, त्याचे नैतिक द्वंद्व आणि त्याच्या आयुष्यातील महत्त्वपूर्ण घटना सुंदरपणे मांडण्यात आल्या आहेत. कादंबरी महाभारताच्या कथेचा एक नवीन पैलू उलगडते, ज्यामुळे वाचकांना कर्णाच्या जीवनाची एक वेगळी आणि सखोल दृष्टी मिळते.